مردم بدان جهت که نمی‌توانند برای هر نوع تصمیم‌گیری حاضر باشند این حق را به نمایندگان خویش وامی‌گذارند تا آنان به‌نمایندگی از حق حاکمیت ملت دفاع کنند، اهم دیدگاه قانون‌گذاران بدین قرار است.
1 – خداوند انسان را بر سرنوشت اجتماعی خویش حاکم ساخته است.
2 – هیچ‌کس نمی‌تواند حق الهی حاکمیت بر سرنوشت اجتماعی را از انسان سلب نماید.
3 – هیچ‌کس نمی‌تواند این حق را در خدمت منافع فرد یا گروهی خاص قرار دهد.
4 – این حق خدادادی توسط اصولی قانونی اعمال می‌گردد.
5 – استقلال قوا شاخصه قوای حاکم در جمهوری اسلامی است.
6 – اعمال قوه مقننه از طریق نمایندگان منتخب مردم در مجلس شورای اسلامی و مصوبات این قوه منشأ عمل در قوه مجریه و قضائیه است.
7 – نمایندگان برای چهار سال به‌طور مستقیم و با رأی مخفی انتخاب می‌گردند.
8 – سوگند نمایندگان مشتمل بر این امور است.
الف – سوگند به خدای قادر متعال، ب – تکیه بر شرف انسانی، ج – تعهد پاسداری از حریم اسلام، نگاهبان دستاوردهای انقلاب اسلامی ملت و مبانی جمهوری اسلامی ایران، د – پاسداری از نمایندگی مردم به‌عنوان امینی عادل، هـ - رعایت امانت و تقوی در وظایف وکالت، و – پایبندی به استقلال و اعتلای کشور، ز – حفظ حقوق ملت و خدمت به مردم، ح – دفاع از قانون اساسی، ط – مدنظر قرار دادن استقلال کشور و آزادی مردم و تأمین مصالح مردم در گفته و نوشته و اظهارنظرها
چنین نماینده‌ای باید بداند که:
1 – مردم از او چه می‌خواهند و او چگونه باید این مطالبات را منطبق بر قانون و دین و اخلاق برآورده سازد.
2 – حزبی بودن و گروهی بودن او نمی‌تواند دلیلی برای نادیده گرفتن خواسته‌های آحاد مردم گردد.
3 – خواسته‌های ملی، استانی و منطقه‌ای باید در پرتو تقنین و نظارت قابلیت تحقق خواهد داشت.
4 – ترجیح خواسته‌های عمومی بر خواسته‌های شخصی یک ضرورت است.
5 – وابستگی به احزاب نباید موجبات جلوگیری از استقلال فکری را سبب گردد چراکه مردم به نماینده‌ای آزاد و مستقل و شجاع و کارشناس گرایش دارند.
6 – با درک مقتضیات زمان و مکان به چاره‌اندیشی زندگی ملت بپردازد.
7 – فعالیت پارلمانی و کمیسیونی و فراکسیونی او را از تماس با مردم محروم نسازد.
8 – برنامه‌های مطروحه خویش را در زمان دوره چهارساله پیگیر باشد.
9 – سلامت فردی و اخلاقی خویش را دستمایه فعالیت سازد.
10 – در ایفای وظایف مصالح فردی را بر مصالح جمعی و ملی حاکم نسازد.
11 – زندگی بزرگان ادوار تاریخی ایرانی و اسلامی را نصب‌العین خویش سازد.
12 – در پایبندی به چشم‌انداز بیست‌ساله و برنامه‌های توسعه تمامی طرح‌ها و لوایح را متناسب‌سازی نماید.
13 – رابطه خویش را با قوای دیگر در موقعیت نمایندگی براساس نصیحت‌گری مشفقانه استوار سازد.
14 – همواره برنامه و کارنامه خویش را در تحقق آرمان‌های دیرینه مردم مندرج در قانون اساسی استوار سازد.
و با آن‌که پارلمان ایران در هفت دوره تجربی با کاستی‌هایی روبه‌روست که شماری از آن در نحوه انتخاب و تعامل نمایندگان با مردم و مسئولان و کارآمدی آنان مندرج است، اما با این همه حضورش چون وزنه‌ای باثبات برای مجموعه نظام همواره مفید و مغتنم بوده است.
* نماینده لاهیجان و سیاهکل
